یونان یا گوانتانامو دوم – ایرنا

بنا بر یک آمار رسمی، روزانه ۵ تا ۶ هزار نفر از اتباع افغانستان بدون مدارک قانونی و بیش از ۴ هزار تن هم با اخذ روادید وارد ایران می‌شوند.

ایران به عنوان همسایه افغانستان با توجه به ریشه‌های مشترک فرهنگی، زبانی، دینی و تمدنی بدون تبعیض مهاجران افغان را بر سفره خود جا داده و حتی از کالاهای یارانه ای مانند نان که همه شهروندان ایرانی برخورداند به اتباع افغان تقدیم می کند. به افغان ها همان خدمات درمانی و آموزشی ارائه می دهد که دیگر شهروندان ایرانی از آن بهرمند هستند.

در واقع به اذعان خود افغان ها شهروندان آواره افغان تنها امیدشان ایران است که در روزهای دشوار پناهگاه آنها شده و ایرانیان با روی گشاده از میلیون‌ها آواره افغان که طبق آمار رسمی تعداشان به ۵ میلیون نفر هم می رسد پذیرایی کرده و می کنند.

در یک سال گذشته تغییر یک‌باره و ناگهانی حاکمیت سیاسی و برهم خوردن نظم اجتماعی این کشور تأثیرات عمیق بر روان مردم آن گذاشته است.

گزارش برخی رسانه های منطقه ای و بین المللی نیز حاکی از آن است که از سرنوشت هزاران شهروند افغان که پس از حاکمیت طالبان به اردوگاه های آلبانی، ابوظبی، قطر و پاکستان منتقل شده اند، خبری نیست و در بی‌سرنوشتی به سر می‌برند.
ذبیح الله مجاهد، سخنگوی دولت طالبان در ارتباط با مشکلات پناهجویان افغانستان در کشورهای مختلف از جمله کشورهای اروپایی و حتی پاکستان گفت، وزارت‌های مهاجرین و خارجۀ حکومت طالبان، روش‌های مختلفی را در پیش گرفته اند تا از بدرفتاری با مهاجران افغان در هر کشوری که باشد، جلوگیری شود.

نمونه این رفتارهای تبعیض آمیز را به راحتی می توان در خود رسانه های اروپایی هم دید از جمله در گزارش یک عکس خبری از انتخابات چند هفته قبل فرانسه که در آن “مارین لوپن” سیاست مدار راست افراطی و رقیب امانوئل مکرون با یک رنگین پوست گرفته بود و در آن به خوبی متوجه می‌شویم که مارین لوپن با کراهت از تماس دستش با شانه برهنه این فرد رنگین پوست پرهیز می کند.

وی ادامه می دهد، مابقی افراد در جریان مقابله پلیس یونان دستگیر و شکنجه شدند و این شکنجه ها تا حدی بود که احساس می کردیم که لحظات آخر عمرمان فرا رسیده است. پس از آن ما را به سمت مرز ترکیه انتقال دادند، نحوه انتقال به گونه بود که ما را با پای برهنه توسط ماشین های نظامی به مرز ترکیه رساندند و به محض رسیدن ما را آنچنان با شلاق زدند که دیگر فکر ورود به خاک یونان را در سر خود بیرون کنیم.

«بیل فرلیک» عضو ارشد دیدبان حقوق بشر درباره رفتار تبعیض‌آمیز یونان به عنوان یک کشور اروپایی با تاریخ کهن با پناهجویان افغان گفت: یونان در حالیکه از اوکراینی‌ها به‌ عنوان “پناهندگان واقعی” استقبال می‌کند، افغان‌هایی را که از خشونت‌های مشابه فرار می‌کنند به صورت ظالمانه‌ای به عقب می‌راند.

چندی پیش استانداری ادیرنه ترکیه با انتشار اطلاعیه‌ای اعلام کرد که شمار اجساد مهاجران غیرقانونی که پس از رانده شدن توسط نظامیان یونانی به سمت مرز ترکیه در استان ادیرنه بر اثر سرما جان باخته اند به ۱۹ نفر افزایش یافته است.

او می گوید: “سخت است، مهاجرت بسیار سخت و درد آور است برای من جوان ۲۲ ساله که اکنون باید درس بخوانم و تحصیل کنم، شرایط روزگار برایم به گونه رقم خورده است که باید از خانواده ام دوری کنم و مشخص نیست که چه زمانی بتوانم خانواده ام را ببینم و اینکه آیا به سلامت به مقصدم خواهم رسید یا خیر!؟ هیچ چیزی مشخص نیست و توکل به خدا می کنم. “

در بیشتر موارد آوارگان مصاحبه‌شونده اظهار داشته اند که نیروهای امنیتی یونان حتی لباس‌های زیر زنان را از تن آنان خارج کرده و به زور از رودخانه اوروس به ترکیه باز گردانده‌اند.

بر اساس اعلام این سازمان ها این آوارگان از حقوق خود مطابق قوانین بین‌المللی برخوردار نبوده و هنوز با خشونت و رفتار نامناسب روبه‌رو هستند.  

نمونه دیگر از تبعیض آشکار و ضد انسانی در عملکرد اروپائیان می توان به عملکرد ترامپ انگلستان (جانسون) اشاره کرد که در عملیات تخلیه نیرورهای انگلیسی از افغانستان جان سگ‌های انگلیس‌ها را بر مردم افغانستان ترجیح داد و حتی نگاهی به سیاست مهاجرستیزانه انگلیس نشان می دهد که چگونه دولت لندن پناهجویان را به کشور آفریقایی روآندا اخراج می‌کند.

این همسایه غربی افغانستان به رغم این که خود زیر تحریم‌های ظالمانه غرب به سرکردگی آمریکا قرار دارد و در عین حال با مشکلات اقلیمی دست در گریبان است و تمام کشورهای غربی به رهبری امریکا کمر به تحریم با آن بسته‌اند نزدیک به نیم قرن است که از پذیرش آوارگان افغانستان دریغ نورزیده و همچنان میزبانی خیل عظیمی از شهروندان کشور دوست و برادر افغانستان است.

در این بین افغانستان نیز یکی از کشورهایی است که چند سالی است که با خیل عظیم شهروندانی رو به رو بوده که جلای وطن می کنند تا شرایط زیست بهتری را در خارج از کشور خود و به ویژه در کشورهای همسایه و خاصه ایران و پاکستان جست و جو کنند.

او اکنون برای گرفتن اقامت در ایران خود را به اداره پلیس معرفی کرد تا بتواند چند صباحی را به دور از دغدغه و مشکلات موجود در افغانستان و بی رحمی های پلیس کشورهای اروپایی و یونان زندگی کند.

این رفتار دوگانه، بد و خشن نیروهای امنیتی یونان همراه با مهاجرین و پناهندگان حتی باعث نگرانی دیده بان حقوق بشر شده است.

از آنجایی که در عصر جدید بحران پناهجویان نزد افکار عمومی جهان اهمیت خاص پیدا کرده و مشکلات آنها دامنگیر بسیاری از ملت های جهان شده است، از ۲۰ ژوئن سال ۲۰۰۰ (۳۰ خرداد ۱۳۷۹) بود که جهان برای گرامیداشت این طیف از افراد روز مشخصی را به عنوان “روز جهانی پناهجو” اختصاص داد تا فراخوانی برای ایجاد همدلی و شفقت در کشورهای میزبان با پناهجویان باشد.

پای دردل های او نشستیم، آن چنان از سختی های مهاجرت گفت که دل هر آدمی به درد می آمد. او داستان خود را از خاک افغانستان شروع کرد که قاچاقچیان انسان چه رفتارهایی با مهاجران دارند. از رفتار بد پلیس ترکیه تا یونان تعریف کرد. آن قدر برایم گفت که حتی من را به یاد خاطرات گفته شده از زندانیان گوانتانامو انداخت.

یأس و ناامیدی چنان در جان مردم افغانستان رخنه کرده است که با وجود آگاهی آنان از سختی‌های راه مهاجرت، حاضرند جان‌شان را در همین راه بدهند، ولی از میهن خود خارج شوند. اگر می‌بینید از چرخ‌های هواپیمای امریکایی آویزان می‌شوند یا خطرهای تردد غیرقانونی و قاچاق را به جان می خرند و از گلوله و مرگ بیم ندارند، همه به خاطر اوضاع و شرایط کشور آنان است.

متأسفانه وقوع جنگ‌ها، خشونت‌ها و آزار و اذیت های ناشی از آن علیه شهروندان بی دفاع و نیز سایر شرایط اضطراری در جهان موجب شده است که اکنون بیش از ۱۰۰ میلیون نفر از جمله زنان و کودکان در سراسر جهان به اجبار آواره و راهی کشورهای دیگر شوند.

بحران سیاسی حکومت، تحریم‌های مالی و اقتصادی و رشد فقر و بیکاری موجب شده است مردم این کشور با آینده ای نامشخص مواجه شوند و وضعیت چنان شده است که مردم فقط برای بقا و زنده‌ماندن تلاش می‌کنند و مهم نیست چه کسانی و چگونه آنها را در این مسیر یاری می‌رسانند.

این نهادها همچنین از عدم مسئولیت‌پذیری کشورها که در آئین‌نامه‌های بین‌المللی حقوق مهاجران تاکید شده، شکایت دارند و خواهان توقف فوری اخراج اجباری پناهجویان افغانستانی و فراهم‌ کردن گذر امن آنان به کشورهای دلخواه‌شان هستند.

سجاد می گوید، “سال ۱۳۹۹ همراه با حدود ۴ هزار پناهجوی دیگر عمدتا از سوریه و افغانستان بودند، در میانه مرز ترکیه و یونان قرار داشتیم. پلیس یونان برای جلوگیری از پیشروی مهاجران، به سمت ما متوسل به گازهای اشک آور همراه با آب پاش های قوی و شلیک گلوله شد که در جریان آن ۲ تا ۳ نفر بر اثر اصابت گلوله کشته شدند.

بر اساس گزارش رسانه های اروپایی، مرزبانان یونان در سپتامبر گذشته ۳ مهاجر را مورد ضرب و شتم قرار داده و به داخل آب انداختند که در جریان آن ۲ تن از مهاجران غرق شدند.

داستان سجاد از یونان بسیار ناراحت کننده تر نسبت به دیگر مناطق جهان است که آوارگان در آنها سکونت دارند و یا در اردوگاه ها زندگی می کنند.

این همه در حالی است که دیروز ( ۳۰ خرداد) روز جهانی پناهجو بود و سازمان‌های حقوق بشری شامل دیدبان حقوق بشر و عفو بین‌الملل در نامه‌ای مشترک اعلام کردند که در حال حاضر بیش از ٦‬ میلیون تبعه افغانستان به دلیل جنگ، خشونت و فقر از خانه‌های‌شان رانده و مهاجر شده‌اند.

ملت افغانستان امید زیادی به دوستان غربی داشتند که دو دهه کشورشان را اشغال کرده بودند و دم از دوستی می‌زدند، اما کارنامه آنان هنگام فرار و خروج از افغانستان دور از شان هر انسانی بود و در این خصوص نیز گزینشی و مطابق سیاست های تبعیض آمیز خود عمل کرده و افراد خاصی را از افغانستان خارج کردند.
 

سخن آخر این که جنگ اوکراین نقاب از چهره نفاق و دو رویی بسیاری از کشورهای اروپایی به خاطر نوع برخورد با مهاجران اواکراینی و دیگر مهاجران جهان برداشت و از این پس نباید کشورهای اروپایی، آمریکا و حامیان کشورهای غربی در موضع گیری های خود از اقدامات انساندوستانه و یا دفاع از حقوق بشر سخن بگویند.