پناهجویان و استانداردهای دوگانه غرب

تحلیلگران معتقدند سیاست جدید اتحادیه اروپا در قبال مهاجران کشورهای آسیایی همچون افغانستان، سوریه و عراق و یا کشورهای آفریقایی چیزی جز اتخاذ سیاستی دوگانه در برابر خیل عظیم پناهجویان از کشورهایی نیست که به وجود آورنده جنگ و ویرانی و در نتیجه به راه افتادن موج پناهجویان به کشورهای دیگر نیست.  

به اعتقاد کارشناسان، امروزه مهاجرت ها در سطح جهان بیشتر به دلیل گسترش مشکلاتی است که مردم کشورها به‌طور روزمره در کشورشان با آنها مواجه هستند از جمله تغییرات آب و هوایی و بیکاری ناشی از رکود اقتصادی طولانی مدت؛ اما جنگ‌های بین کشورها، جنگ‌های داخلی، سرکوب ها، قربانی کردن گروه‌های به لحاظ نژادی سرکوب شده نیز از جمله مهمترین دلایل مهاجرت شهروندان یک کشور به خارج از مرزهای کشورشان است.

چنین پیشنهادهایی برای مدیریت بحران مهاجرت و حمایت انسانی از طریق تشکیل مناطق امن و مراکز نگهداری کنار ساحلی موضوع جدیدی نیست. اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ میلادی توافقی را با ترکیه امضا کرد که شامل موافقت آنکارا برای توقف ورود پناهجویان به اروپا بود. این توافق همچنین شامل نگهداری همه مهاجران نیازمند حمایت بین المللی به ازای اختصاص چندین میلیون دلار برای میزبانی از مهاجران بود. اما این توافق به ثبات و امنیت مهاجران و پناهجویان در ترکیه منجر نشد. آنکارا بارها اروپا را متهم به نقض وعده هایش کرد و تهدید کرد که اگر حمایت بیشتری از سوی این قاره دریافت نکند همه مهاجران را به اروپا باز می گرداند. در نتیجه، میلیون ها مهاجر و پناهجوی آسیب پذیر افغانستان در یک وضعیت سردرگم و بدون آینده ای مطمئن قرار گرفتند.

این رسانه نتیجه گرفت: اکنون وقت آن رسیده که اروپا سیاست مهاجرتی مسئولانه ای را اتخاذ کند که به مسئولیت های اخلاقی آن در قبال مردمی که تحت تاثیر تصمیمات سیاسی اروپا هستند پاسخ دهد و بازتاب ارزش های واقعی اروپا باشد. بحران افغانستان می تواند آغازگر مسئولیت جدید اتحادیه اروپا در قبال همه انسان ها باشد.

شواهد نشان می دهد که سیاستمداران غربی با توجه به مسئولیت اخلاقی خود در قبال نقشی که در بدبختی و فلاکت مردم افغانستان داشته اند، تاکنون اقدام نسبتا کمی در کمک به رفع این بدبختی ها داشته اند و به جای کمک به خروج از بحران پناهجویان افغان، سعی در سیاسی کردن چنین بحرانی دارند.

البته این تبعضی و سیاست های دوگانه آمریکا و غربی ها در قبال مهاجران، صرفا به تبعیض علیه اتباع کشورهای آسیایی و افریقایی نمی شود، چون سه ماه قبل بود که “آندرس مانوئل لوپز اوبرادور” رئیس جمهوری مکزیک نیز خطاب به رهبران آمریکا گفت از اینکه کنگره آمریکا با چه سرعتی کمک به اوکراین را تصویب کرد، شگفت‌زده شد. رئیس جمهور مکزیک در این مورد از تبعیض گذاری میان انسان هائی که در وضعیت ناگواری قرار دارند انتقاد کرد و گفت که حمایت وعده داده شده به آمریکای مرکزی پس از چهار سال هنوز هم پرداخت نشده است.

چندی پیش بود که “انس عبده” رئیس کمیته مذاکره‌کننده سوریه در مصاحبه با رسانه‌ها از استاندارد دوگانه کشورهای غربی ابراز ناراحتی و ناامیدی کرد و گفت: جهان در سوریه شاهد قتل عام در کل یک کشور است و بسیاری از کشورهای غربی در آن مشارکت کرده‌اند و این در حالی است که در اوکراین تمام جهان غرب در حال حمایت از مردم این کشور است.

۱۵ مارس (۲۴ اسفند) یازدهمین سالروز شروع بحران سوریه بود و بر اساس اطلاعاتی که سازمان ملل اخیرا منتشر کرد دستکم ۳۵۰ هزار نفر در طی ۱۱ سال گذشته جان خود را در این کشور آسیایی از دست دادند، بیش از ۱۲ میلیون نفر چندین بار آواره شدند و ۱۴ میلیون غیرنظامی به کمک‌های فوری بشردوستانه نیاز دارند.

این در حالی است که  «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل متحد از همه طرف‌های جنگ سوریه خواسته بود تا اقدامات عینی برای تسریع روند سیاسی و پایان بخشیدن به رنج مردم سوریه اتخاذ کنند.

با این همه این درخواست گوترش در دنیای غرب آن چنان مورد توجه قرار نگرفته است. چون در حال حاضر ایالات متحده و غرب بر موضوع اوکراین تمرکز کرده‌اند. در مقایسه با تلاش‌های خونسردانه در سال‌های اخیر در قبال آوارگان سوری، غرب برای پناهجویان اوکراینی به شکل عجیبی همدردی نشان می‌دهد و در واقع بطور عمد از پناهجویان سوری و افغانی غافل مانده است.

برخی سیاستمداران و رسانه‌های غربی حتی از ظاهر، رنگ پوست، نژاد و … به عنوان یک معیار قضاوت استفاده می‌کنند و پناهجویان اوکراینی را در مقایسه با پناهجویان آسیایی همچون افغان ها، خاورمیانه و آفریقا مقایسه به شکل ضمنی بالاتر و ارجح‌تر می‌دانند.

برای مثال یک رهبر اروپایی سه ماه قبل گفته بود: این پناهجویان (اوکراینی) با آنهایی که قبلا با آنها تماس داشتیم، تفاوت دارند. اینها تماما اروپایی، باهوش و تحصیلکرده هستند. در موج‌های قبلی پناهندگان برخی از آنها ممکن بود تروریست باشند.

«چارلی داگاتا» خبرنگار شبکه آمریکایی «سی بی اس» در کی‌یف گفت: اینجا کشوری نیست که مثل عراق و افغانستان دهه‌ها مشغول درگیری باشد. اینجا کشوری نسبتا متمدن و از شهرهای اروپایی است.

این اظهارات نشان دهنده تعصب نژادی ریشه‌دار ایالات متحده و غرب و استکبار «اروپامحور» است. آنها مشغول استانداردهای دوگانه در قبال پناهندگان و در قبال اقدامات بشردوستانه هستند و با این رویکرد زخمی دیگر بر پیکر پناهجویان در خاورمیانه زدند.  

آمریکا به کمک همپیمانان خود در پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) این کشور را درهم شکست و آینده یک نسل را ویران کرد و در پایان نه تنها از آن جا خارج شد، بلکه تنها پولی که مردم افغانستان با آن می توانستند زندگی کنند را نیز بلوکه کرد. این به طور کامل وحشیگری و ظلم مضاعف به اصطلاح «نظم بین المللی مبتنی بر قوانین» تحریفی ایالات متحده را آشکار می کند.

چندی نگذشته بود که “ماتئو سالوینی” رهبر گروه راست افراطی و وزیر کشور سابق ایتالیا نیز دیدگاه فاراژ را تایید کرده بود و به همراه دیگر رهبران اروپایی به لفاظی های ضد مهاجرتی و علنا خصومت آمیزی علیه افغان ها پرداخت تا جایی که امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه نیز در ۲۶ مرداد گذشته گفت فرانسه باید از خود در مقابل موج مهاجران افغان حفاظت کند. سباستین کورتس صدر اعظم اتریش نیز پیشنهاد داده اروپا باید مهاجران افغان را که قصد عزیمت به اروپا دارند در کشوری ثالث نگهداری کند. وی ۲۲ اوت (۳۱ شهریور) گذشته گفت: به مردم افغانستان باید در کشورهای همسایه این کشور کمک شود.

زمانی که آمریکایی‌ها افغانستان را ترک می‌کردند، دو نوع بحران فوری توسط همه کسانی که حتی از راه دور با افغانستان در ارتباط بودند پیش‌بینی می‌شد. اول، نشانه روشنی وجود داشت که بازگشت حکومت طالبان باعث ایجاد هرج و مرج سیاسی-اجتماعی در این کشور می شود. و دوم، کشور به دلیل احتمال تعلیق کمک ها به افغانستان، وارد یک بحران اقتصادی خواهد شد که همه و همه خود عامل تقویت موج مهاجرت ها از این کشور شده و می شود.

در ۲۲ مارس، رئیس جمهوری مکزیک، آندرس مانوئل لوپز اوبرادور ایالات متحده را به دلیل بی مسئولیتی و کندی که برای حل بحران مهاجرت در آمریکای مرکزی در پیش گرفته است، انتقاد کرد. او در کنفرانس مطبوعاتی صبح سه شنبه (دوم فروردین) خود از سرعت و سطح کمک های آمریکا به اوکراین و سرعت تصویب آن در کنگره آمریکا ابراز شگفتی کرد.

وزیر خارجه ترکیه تاکنون به روشنی گفته است که کشورش دیگر درباره توافق فاجعه بار مشابهی بعد از خروج آمریکا از افغانستان توافق نخواهد کرد.

پس از سقوط دولت افغانستان، نخبگان و شخصیت های علمی زیادی افغانستان را ترک کردند و به کشورهای غربی پناهنده شدند. متاسفانه وضعیت این مهاجرین در همان کشورهی غربی نیز به شدت خراب است و در حال حاضر بدون سرنوشت در کمپ ها بسر می برند و حتی سرنوشت ۷۶ هزار افغان مترجم یا مشاور ارتش آمریکا در دوران اشغال افغانستان در آمریکا هنوز نامعلوم است، چه برسد به افغان هایی که با آمریکایی ها و در واقع غربی ها همکاری نکرده بودند.

علاوه بر این، آمریکا بدون هیچ شرمساری ۷ میلیارد دلار از پول مردم افغانستان را اختلاس کرده است. به راستی چرا کشورهای غربی که اکنون دلسوز اوکراین و مردم آن شده‌اند به این دزدی اشاره‌ای نمی‌کنند؟ حس همدردی آنها کجاست؟

شبکه تلویزیونی الجزیره قطر به تازگی با  اشاره به وظیفه اخلاقی و ارزش های اتحادیه اروپا در ادعای آزادی، دموکراسی، برابری، حاکمیت قانون و حقوق بشر نوشت: صادر کردن بحران مهاجرت به کشورهای ثالث و لفاظی های ضد مهاجرتی می تواند دستاوردهای سیاسی سریعی برای رهبران اروپا داشته باشد اما این راهبردها همان طوری که در گذشته هم بارها مشاهده شده است در بلند مدت راه به جایی نخواهد بود. تلاش ها برای ایجاد اروپایی محکم باعث امنیت آن نخواهد شد و برعکس باعث ایجاد حس تنفر در مرزهای این اتحادیه خواهد شد و گذشته از این اتحادیه اروپا را بیش از پیش از کشورهای دیگر جهان جدا خواهد کرد.

در واقع باید اذعان داشت که بخش عمده‌ای از بحران انسانی و اقتصادی امروز افغانستان، ناشی از اشغال ۲۰ ساله این کشور توسط آمریکا و حضور بیگانگان بوده است در حالی که برخی از کشورهای همسایه به ویژه جمهوری اسلامی ایران از معدود کشورهایی بوده و هست که صادقانه خواهان حل بحران افغانستان از طریق گفت وگوهای سیاسی بدون مداخله خارجی هستند، چرا که به خوبی به آینده اقدامات اشغالگرانه غربی ها در این کشور و ابعاد آوارگی شهروندان این کشور در کشورهای همسایه آگاه است.

 در واقع باید گفت از جنگ افغانستان گرفته تا سوریه و همین بحران اخیر در اوکراین، ایالات متحده نقشی ننگین بازی کرده است.

آن سیاستمداران و رسانه‌های آمریکایی و غربی که انصاف و عدالت را تبلیغ می‌کنند بهتر است استکبار و تعصب خود را کنار بگذارند و با رنج و غم پناهجویان در خاورمیانه روبرو شوند و بیش از این از حقه کثیف «استاندارد دوگانه» سوءاستفاده نکنند.