قرقیزستان کشور کوچک و محصور در خشکی از زمان استقلال خود از اتحاد جماهیر شوروی در ۳۱ سال گذشته، هرگز نیروی هوایی زیادی نداشته است. امروز بیشکک امیدوار است با تهیه هواپیماهای بدون سرنشین، تا حدی این کمبود را جبران کند.
به گزارش روز یکشنبه مجله خبری آسیای میانه وزارت امور داخلی تاجیکستان اعلام کرد که پس از اعلام آتش بس، قرقیزستان با هواپیماهای بدون سرنشین به برخی مناطق غیرنظامی در منطقه بباباجون غفوروف و شهر اسفارا حمله کرد.
بقیه خط مرز دو کشور مشخص نشده و به این دلیل ساکنان مناطق مرزی بر سر استفاده از منابع آب، راه، چراگاه و زمین با هم اختلاف نظر دارند. این اختلاف‌ها گاهی منجر به زخمی و حتی کُشته شدن شهروندان دو کشور همسایه می‌شود. سازمان ملل متحدنیز روز گذشته از سران تاجیکستان و قرقیزستان خواست تا برای آتش بس طولانی مدت وارد مذاکره شوند. آتش بسی که دو طرف چندین بار به آن دست یافتند، اما به گفته خودشان «دوام چندانی نداشت».پیش از این سازمان امنیت و همکاری اروپا و نماینده اتحادیه اروپا در مسائل آسیای مرکزی نیز طرفین را به توافق فراخوانده بودند.
روز چهارشنبه هفته گذشته منابع رسانه ای قرقیزستان نیز اعلام کردند که نخستین پایگاه هواپیماهای بدون سرنشین قرقیزستان با هدف حفاظت از مرزهای این کشور افتتاح شد.
در این بیانیه آمده است که آثار حمله و آثار سلاح و مهمات نظامیان قرقیزستانی ساکنان محلی روستای خستورزی این شهرستان را نیز نگران کرده است.
ساعت ۰۱:۳۰ روز شنبه وزارت بهداشت قرقیزستان رسما اعلام کرد که در نتیجه درگیری های مسلحانه در مرز ۲۴ قرقیز کشته و ۸۷ نفر زخمی شده اند.
در سال‌های اخیر مناطق مرزی قرقیزستان و تاجیکستان صحنه درگیری های مکرری بوده است که آخرین حادثه طی چهار روز گذشته ادامه یافت. تاجیکستان با قرقیزستان ۹۷۲ کیلومتر مرز مشترَک دارد. از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی (سابق) تا کنون دو کشور همسایه تنها بر سر تعیین و علامت‌گذاری نزدیک ۵۲۰ کیلومتر خط مرزی به توافق رسیدند.
مقامات دو طرف گفتند که در حال گفتگو برای آرام کردن کامل اوضاع در مرز هستند. گارد مرزی تاجیکستان در بیانیه خود در ۱۷ سپتامبر گفت که وضعیت در مرز همچنان پیچیده خواهد بود، اما معلوم نیست تا چه زمانی.
مسئولان امنیتی قرقیزستان و تاجیکستان شنبه شب برای توقف درگیری در مرز بین دو کشور، پای میز مذاکره نشستند. به گزارش مجله خبری آسیای میانه سرویس مرزی قرقیزستان دور جدید گفت وگوها را در حالی اعلام کرد که تاجیکستان و قرقیزستان یکدیگر را به خاطر گلوله باران‌هایی که صبح شنبه پس از یک آتش بس کوتاه در شنبه شب از سر گرفته شد، سرزنش کردند.
۲۵ شهریور، نیروهای مرزبانی تاجیکستان نیز با انتشار بیانیه‌ای از حمله پهپادی قرقیزستان خبر دادند. از ۱۴ سپتامبر (۲۴ شهریور) دوشنبه و بیشکک یکدیگر را مسئول تیراندازی و کشتار پرسنل نظامی و غیرنظامیان می دانند.
به گزارش مجله خبری آسیای میانه به نقل از خبرگزاری آکی پرس، صادیر جپاروف رئیس جمهور قرقیزستان در مراسم افتتاح نخستین پایگاه پهپادی این کشور تاکید کرد که این پایگاه وظایف اصلی پدافند هوایی نیروهای زمینی و واحدهای نظامی نیروهای مسلح قرقیزستان را برای حفاظت از مرزها انجام می دهد.
در ساعت ۰۶:۴۴ همین روز وزارت امور داخله تاجیکستان بیانیه ای در مورد نقض قرارداد و حمله به مناطق مسکونی توسط سربازان قرقیزستان منتشر می کند. همچنین این سازمان تاکید می کند که نیروهای نظامی قرقیزستان با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین به مدارس و خانه های غیرنظامیان حمله می کنند.
سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به روابط بسیار دوستانه جمهوری اسلامی ایران با دو جمهوری تاجیکستان و قرقیزستان، آمادگی کشورمان برای هرگونه مساعدت به حل اختلافات بین این دو کشور همسایه را اعلام کرد.
وزارت بهداشت قرقیزستان هم امروز یکشنبه شمار کشته شدگان در درگیری مرزی با تاجیکستان را ۳۶ نفر اعلام کرد و همچنین از زخمی شدن بیش از صد نفر خبر داد. رئیس کمیته دولتی امنیت ملی آن کشور از «تلفات زیاد» گفت، اما عددی ارائه نکرد.
طرف قرقیزستان نیز همین ادعا را دارد و مدام گفته است که تاجیکستان با سلاح های سنگین و راکت انداز به بُدکند حمله کرده است.
بر اساس این بیانیه، سازمان ملل آماده کمک به یافتن راه حلی پایدار برای درگیری در مرز بنا به درخواست طرفین است.
به گفته منابع محلی در درگیری های چهار روز گذشته در تاجیکستان ۳۹ نفر از جمله چند کودک کشته شدند. مقامات آماری ارائه نمی کنند.
این درگیری در ۱۴ سپتامبر در مرز تاجیکستان و قرقیزستان بین مناطق اسفراو و باباجون غفوروف تاجیکستان و بُدکند قرقیزستان آغاز شد و بعداً به لخشو اوش انتقال یافتد. تاکنون ده ها نفر از هر دو طرف کشته و زخمی شده اند.
استفان دوجاریش، سخنگوی سازمان ملل متحد، در بیانیه ای در ۱۷ سپتامبر گفت که آنتونیو گوترش از تاجیکستان و قرقیزستان خواسته است تا تنش در مرز را کاهش دهند.
وی در عین حال ابراز امیدواری کرد که از توان عملیاتی تجهیزات خریداری شده برای تقویت پایگاه ها و تامین امنیت مرزها تنها در رزمایش هایی با هدف حفاظت از حاکمیت این کشور استفاده شود.
مقامات تاجیکستان می گویند که طرف قرقیزستان با بالگردهای نظامی، هواپیماهای بدون سرنشین و سلاح های سنگین خانه های مردم و تأسیسات غیرنظامی را هدف قرار داده است.
هواپیماهای بدون سرنشین بایراکتار توسط افسران سرویس گارد مرزی که آموزش های مناسب را گذرانده اند هدایت می شوند. این اولین گروه از افسران – مرزبانان است که از مرزهای قرقیزستان در آسمان محافظت می کنند.
دلیل درگیری اخیر مشخص نیست، اما عدم خط کشی و خط کشی صدها کیلومتر از مرز دو کشور و اختلاف بر سر آب و خاک، سال هاست که دلیل درگیری خونین دو همسایه بوده است. دو کشور شوروی سابق و آسیای مرکزی فعلی دارای مرز ۹۷۰-۹۸۰ کیلومتری هستند.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه در پی درگیری های مرزی بین جمهوری تاجیکستان و جمهوری قرقیزستان، با ابراز نگرانی از تشدید این درگیری ها، خواستار آتش بس پایدار و حل و فصل اختلافات از طریق گفتگو و روش های مسالمت آمیز شد.