همسایگان خزری و جایگاه راهبردی ایران

موقعیت استراتژیک،  ژئوپلتیک و ژئواکونومیک ایران مورد توجه کشورهای بزرگ جهان بوده و هست. موقعیت مناسب ریلی و جاده‌ای و دسترسی ایران به سواحل طولانی در خلیج فارس، دریای عمان، دریای مکران، سواحل دریای خزر در سالهای اخیر بسیار مورد توجه تولیدکنندگان بزرگ اقتصادی جهان بوده‌است. اگر بعضی مسیرهای ناتمام ریلی و جاده‌ای ایران تکمیل شود ایران می‌تواند از عبور و ترانزیت کالا از خطوط ریلی و جاده‌ای خود درآمد سرشاری داشته باشد.

کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران درمسکو پیشتر  اعلام کرد که ایران در حال بررسی کنوانسیون حقوقی دریای خزر است.

این قطار باری در طول مسیر خود از نینگشیا حرکت کرده و با عبور از گذرگاه هورگوس در منطقه خودمختار اویغور شین جیانگ، قزاقستان و دریای خزر قرار است حدود ۱۶ روز دیگر به بندر انزلی ایران برسد.

عبور آزمایشی دو محموله کانتینری از کریدور شمال‌-جنوب‌ توسط شرکت کشتیرانی ایران از مبدأ روسیه به مقصد هند از طریق ایران کریدور شمال-جنوب را بعد سال‌ها مذاکره و رایزنی فعال کرد.

روزنامه چینی گلوبال تایمز با اشاره به حرکت نخستین قطار باری از منطقه خودمختار نینگشیا چین به مقصد ایران راه‌اندازی این قطار دریایی – ریلی را سرآغاز ظهور یک کانال لجستیک بین‌المللی جدید از طریق دریای خزر دانست.

کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر
کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر مردادماه سال ۱۳۹۷ در پنجمین اجلاس سران کشورهای ساحلی دریای خزر در شهر آکتائو قزاقستان؛ توسط سران جمهوری اسلامی ایران، روسیه، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان امضا شد که بر اساس آن کشورهای اطراف آن با در نظر گرفتن فضای همکاری، حسن همجواری و تفاهم متقابل بین طرف‌ها، با پیروی از تمایل به تعمیق و گسترش روابط مبتنی بر حسن همجواری بین طرف‌ها، با در نظر گرفتن این واقعیت که دریای خزر برای طرف‌ها دارای اهمیت حیاتی است و اینکه فقط آنها از حقوق حاکمه نسبت به دریای خزر و منابع آن برخوردار هستند،  بر حل مسائل مربوط به دریای خزر در صلاحیت انحصاری طرف‌ها تاکید کرد.
 

قطار Trans-Caspian دارای ۵۱ کانتینر استاندارد با وزن محموله حدود ۱۴۰۰ تن و ارزش باری بیش از ۳ میلیون و ۶۰ هزار دلار است.

دریای خزر به عنوان بزرگترین پهنه‌ای آبی محصور(دریاچه) جهان از جنوب به ایران، از شمال به روسیه، از غرب به روسیه و جمهوری آذربایجان و از شرق به جمهوری‌های ترکمنستان و قزاقستان محدود می‌شود. دریای خزر در گذشته بخشی از دریای تتیس بود که اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس متصل می‌کرد. این دریا که گاهی بزرگترین دریاچه جهان و گاهی کوچکترین دریای خودکفای کره زمین طبقه‌بندی می‌شود، بزرگترین پهنه آبی محصور در خشکی است. طول آن حدود ۱۰۳۰ تا ۱۲۰۰ کیلومتر و عرض آن بین ۱۹۶ تا ۴۳۵ کیلومتر است. سطح دریای خزر در حدود ۲۸ متر پائین‌تر از سطح دریاهای آزاد است.

منطقه آسیای مرکزی از منظر ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و همچنین ترانزیتی به دلیل موقعیت حساسی که بین سه تمدن روسی، چینی و اسلام قرار دارد، یک منطقه بسیار مهم به شمار می آید.
 

جایگزنی کریدور شمال-جنوب بجای کانال سوئز

به عبارت دیگر، ایران در یک چهارراه  ترانزیت جهانی قرار گرفته که از یک سو به شرق دور و از سوی دیگر به کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (CIS) می‌رسد؛ همچنین از سوی دیگر به اروپا و آفریقا مسیر دارد که این موقعیت ویژه در نقشه جهان می‌تواند کشور را از نظر حمل کالا و ترانزیت به یک قدرت جهانی تبدیل کند.

آیت الله رئیسی در این سفر علاوه بر شرکت و سخنرانی در اجلاس یاد شده، در حاشیه این نشست با همتایان خود بصورت دوجانبه و دیدار و گفت وگو خواهد کرد.

مطابق این سند، پنج کشور ساحلی خزر مسئولیت کامل هر آنچه که در دریای خزر می گذرد را برعهده می گیرند و در این پهنه ابی نیروهای مسلح کشورهای بیگانه اجازه ورود داده نمی شود.  

جایگاه استراتژیک ایران در خزر

 کاظم جلالی سفیر ایران در روسیه  سال گذشته با توجه به مسدود شدن کانال سوئز  و خسارت روزانه ۹ میلیارد دلاری به اقتصاد دنیاگفت: ضرورت تسریع در تکمیل زیرساخت ها و فعالسازی کریدور شمال – جنوب که ایران و روسیه با محوریت دریای خزر مهمترین نقش را دارند به عنوان جایگزین مسیر کانال سوئز، بیش از گذشته دارای اهمیت شده است.

 وی تصریح کرد: اتفاق اخیر نمایانگر آن است که با توجه به عبور سالانه بیش از یک میلیارد تن کالا از مسیر کانال سوئز باید مسیر جایگزین و کم ریسک تری را در نظر داشت و کریدور شمال- جنوب با برخورداری از کاهش مدت زمان سفر تا ۲۰ روز و صرفه جویی در هزینه ها تا ۳۰ درصد گزینه برتر است». 

راه‌گذر شمال – جنوب یا کریدور شمال-جنوب از مسیرهای راهبردی در نیم‌کره شرقی جهان است.

همچنین بزرگ‌ترین صادرکننده کالا به اروپا نیز قصد دارد محموله‌هایش را از ایران عبور ‌دهد و کارشناسان چینی خط جدید دریایی-ریلی نینگشیا به ایران را مسیری کم‌هزینه برای انتقال کالاهای چینی از این منطقه و مناطق اطراف به ایران و خاورمیانه می‌دانند.

همچنین جمهوری اسلامی ایران به تمام راه‌های حمل‌ونقلی اعم از دریا، جاده، ریل و آسمان دسترسی دارد. برآورد شده که اگر کشور به درآمد ترانزیت ٥٠‌ میلیون تن کالا دست پیدا کند، می‌تواند از درآمدهای نفت بی‌نیاز شود.
 

بر اساس کنوانسیون رژیم حقوقی دریای خزر، حقوق و تعهدات کشورهای طرف‌ (کشورهای اطراف دریای خزر) در مورد استفاده از منابع موجود در دریای خزر شامل آب‌ها، بستر، زیربستر، منابع طبیعی و فضای هوایی بر فراز دریا تعیین و تنظیم می‌شود که از آن پس کشورها باید بر اساس آن در این عرصه آبی فعالیت کنند.

این خط جدید آبی‌خاکی به همراه دیگر مسیرهای ریلی که چین را به اروپا وصل می‌کنند یک شبکه حمل‌ونقلی جهانی شامل دریا، ریل و جاده را تشکیل می‌دهند

به گزارش مجله خبری آسیای میانه، سران کشورهای ساحلی دریای خزر شامل جمهوری اسلامی ایران، روسیه، قزاقستان، جمهوری آذربایجان و ترکمنستان بار دیگر و این بار در عشق آباد گردهم می آینده و به همین منظور،  آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» فردا در رأس هیأتی عالی رتبه از مقامات سیاسی و اقتصادی جمهوری اسلامی ایران برای شرکت در این نشست، به ترکمنستان سفر می‌کند.

به باور کارشناس ارشد مسائل اوراسیا،  کشورهای آسیای مرکزی در «کانون بیضی استراتژیک انرژی» که توسط اقتصاددانان و کارشناسان انرژی مطرح می‌شود، قرار دارند. این کانون خلیج‌فارس، بخش‌هایی از اوراسیا و همچنین آسیای میانه را در برمی‌گیرد، به همین دلیل زمینه بسیار خوبی برای همکاری میان ایران و کشورهای آسیای مرکزی وجود دارد.

این قطار ترانزیتی با هدف فعال شدن کریدور ترانزیتی قزاقستان – ترکمنستان – ایران و در ادامه حمل به مقصد ترکیه و اروپا در چارچوب نشست روسای جمهور دو کشور ایران و قزاقستان و با استفاده از مسیرهای حمل بار از طریق ایران وارد ایستگاه راه‌آهن تهران شد.

سرود «سلام فرمانده» در پاکستان؛ اجتماع بزرگی دیگر در لاهور

افزایش تلفات آتش سوزی در بنگلادش به ۳۴ کشته و صدها زخمی

کویت سفیر هند را احضار کرد

حمایت مردم قزاقستان از اصلاحات قانون اساسی این کشور