موج گرما در آسیای مرکزی: دایمی، شدید و طولانی‌تر

به گزارش روز سه شنبه مجله خبری آسیای میانه، کارشناسان آسیای مرکزی اعلام کردند که «تعداد روزهای با دمای بالا در این منطقه در حال افزایش است و به طور فزاینده ای شاهد موج گرما است.

به گزارش آسیا پلاس، رومن واکولچوک، محقق تغییرات آب و هوایی و انرژی سبز در موسسه روابط بین الملل نروژ در مصاحبه با CABAR.asia می گوید آسیای مرکزی یکی از آسیب پذیرترین مناطق جهان در برابر تغییرات آب و هوایی است.

وی تصریح کرد: میانگین دمای سالانه در اینجا سریعتر از میانگین جهانی در حال افزایش است و آب و هوای منطقه به طور فزاینده ای مشابه کشورهای خاورمیانه مانند کویت یا عربستان سعودی شده است.

تاجیکستان

به گزارش آسیاپلاس گرمای غیرعادی تابستان امسال در تاجیکستان تقریباً ۸۰ سال است که اتفاق نیفتاده است. یک بوم شناس تاجیک می گوید که با توجه به تغییرات جهانی، چنین افزایش دما شدیدتر و طولانی تر خواهد شد.

در ابتدای جولای ۲۰۲۲، نوسانات دمای هوا از ۳۳ تا ۴۳ درجه سانتیگراد در تاجیکستان مشاهده شد. میانگین دمای هوا در کل ماه کشور طبق پیش‌بینی‌های هواشناسی تا ۳۷ درجه بود.  

آژانس هواشناسی تاجیکستان گزارش داد که در ماه ژوئیه افزایش غیرطبیعی دمای هوا تا ۴۵ تا ۴۷ درجه سانتیگراد در این کشور رخ داده است که می تواند بر سلامت جمعیت تأثیر منفی بگذارد. به گزارش این آژانس، آخرین بار که دماسنج به ۴۷ درجه افزایش یافت، ۷۸ سال پیش و در سال ۱۹۴۴ میلادی در روستای آیواج در قلمرو منطقه شهریطوس فعلی منطقه ختلان بود.

معروف، فروشنده یکی از سبزی فروشی های دوشنبه، از خستگی، سرگیجه و کم اشتهایی به دلیل گرمای شدید شکایت دارد.

او می‌گوید: «با اینکه پشت پیشخوان ایستاده‌ام، با وجود تهویه هوا، گرما کار را برایم سخت می کند، علاوه بر آن مشکلات قلبی دارد.

محمودمار آسوزودا، رئیس شرکتب رق توجیک  در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت که در پایان ماه گذشته، مصرف برق در تاجیکستان به دلیل هوای گرم به بالاترین حد خود رسید.

وی تاکید کرد: در ۵ تیرماه سال جاری تولید روزانه برق در جمهوری بیش از ۷۲.۱ میلیون کیلووات ساعت بوده است که تا کنون چنین نرخ بالایی در جمهوری ثبت نشده است.

قزاقستان

در قزاقستان، گرمای غیرعادی نیز رکوردهای ۳۰ سال پیش را شکست  و عدد ۴۵.۵ درجه بالای صفر در غرب این کشور ثبت شد. در بیشتر ماه ژوئیه، بخش غربی کشور و همچنین مناطق جنوبی تحت تأثیر توده های هوای نیمه گرمسیری قرار داشتند که باعث گرمای غیرعادی می شد. هشدار طوفان در ۱۱ منطقه قزاقستان نیز اعلام شد.

به دلیل دمای بالا، درخت های صنوبر در برخی شهرهای این کشور آتش می گیرد، بر اساس گزارش آتش نشانان جنگل ها و مزارع نیز در این کشور در حال سوختن هستند: به عنوان مثال، تنها در کوه های آلماتی، سه آتش سوزی در یک روز خاموش شدو در منطقه ترکستان به دلیل گرما، پوشش بتن سیمانی بزرگراه سامارا – شیمکنت تخریب و بخش جاده “اروپا غربی – چین غربی” متورم شد.

در برخی از مناطق کشور، مردم مراسم  تساتوک (“tasattyk) را انجام می دهند – دعایی که از طریق قربانی باران درخواست می کند. سابیت موراتبکوف، یک راننده اتوبوس از کیزیلوردا، می گوید که در ۱۰ روز گذشته بیرون رفتن در طول روز غیرممکن بوده است.

ویاچسلاو دودنیک معاون وزیر بهداشت قزاقستان در نشستی در روز ۲۷ ژوئیه گفت که بیش از ۲۰۰ نفر در ماه به دلیل گرمازدگی به بیمارستان رفتند که بیسابقه بوده است. در ماه جولای، ۲۱۱ نفر با تشخیص “اثر قرار گرفتن در معرض دمای بالا” به بیمارستان مراجعه کردند. این رقم در خردادماه ۲۳۴ نفر بوده است.

ما برای خرس ها استخر نصب کردیم و آبپاش های مخصوص خریدیم. به میمون ها موز با یخ داده می شود. نگاه کردن به آنها سخت است. ریما ناربایوا، یک نگهبان باغ وحش در آلماتی می گوید: برخی از حیوانات بیمار شدند، اما ما تمام تلاش خود را می کنیم.

به گفته کاژیدرومت یک مقام قزاقستانی خشکسالی در پنج منطقه این کشور در ماه اوت پیش بینی می شود. علاوه بر این، گرمای غیر طبیعی می تواند منجر به ذوب فعال یخچال های طبیعی در کوههای آلماتی شود که یک تهدید بالوه برای کلان شهرها هستند.

قرقیزستان

از ۲۰ جولای، در قرقیزستان، به ویژه در بیشکک، در طول روز دماسنج ها در سایه به ۴۰ درجه سانتیگراد رسیدند. در عین حال، اداره هواشناسی قرقیزستان خاطرنشان می کند که این شاخص هنوز یک رکورد نیست.

با وجود هوای گرم فعلی، نمایندگان ارگان های دولتی گزارش می دهند که اوضاع تحت کنترل است و زندگی شهروندان به روال معمول جریان دارد. به گفته گور بوریسف معاون مرکز فوریت های پزشکی، تعداد مراجعه شهروندان به پزشکان به دلیل گرما افزایش نیافته است.

به خاطر گرمای طاقت فرسا به شهرندان قرقیزی توصیه شد که به خارج از منزل  نروند. برای خنک کردن آسفالت و آبیاری درختان بیشکک، وزارت امور داخلی این کشور تصمیم گرفت از ماشین های آب پاش استفاده کند که قبلاً برای متفرق کردن تجمعات استفاده می شد.

وزارت کشاورزی جمهوری نیز از وضعیت نسبتاً باثباتی خبر داد. سال گذشته به دلیل گرمای هوا زمین های کشاورزی شمال کشور به ویژه منطقه چوی با خشکسالی بی سابقه و کمبود آب آبیاری مواجه شد. کشاورزان تجمعات متعددی برگزار کردند و از مسئولان خواستند که حداقل برای حفظ محصول اقدام کنند.

وزارت شرایط اضطراری قرقیزستان نیز گزارش داد که گرما تأثیری بر وقوع آتش سوزی یا سایر حوادث مشابه نداشته است. به گفته عسکات موکانوف افسر ارشد اداره آتش نشانی و پیشگیری از آتش سوزی، از ۱۵ جولای تا ۲۲ جولای ۲۰۲۲میلادی، ۷۹ مورد آتش سوزی در کشور رخ داده است. در سال گذشته ۶۲ مورد آتش سوزی در مدت زمان مشخص شده ثبت شد.

ازبکستان

اوج هوای گرم در ازبکستان در بازه زمانی ۱۷ تا ۲۰ جولای بود. در طول روز، دمای هوا به ۴۵ درجه سانتیگراد و در جنوب کشور و در مناطق بیابانی – تا ۴۷ درجه رسید. همانطور که گزارش شد، این روزها صدها هزار تماس با بیمارستان ها وجود داشت، بیش از چهار هزار نفر در بیمارستان بستری شدند.

اکنون در تاشکند هوا تا ۴۰-۴۳ درجه و در جنوب کشور تا ۴۵ درجه گرم می شود. وزارت انرژی گزارش می دهد که خطوط برق به دلیل گرما بیش از حد گرم می شوند.

در عین حال مصرف برق نیز افزایش یافته است. به گفته این آژانس، در تابستان سال ۲۰۲۱، میانگین مصرف روزانه برق در کشور ۲۲۴ میلیون کیلووات ساعت بوده است. این رقم تا ۲۲ ژوئیه ۲۰۲۲ به ۲۳۷ میلیون کیلووات ساعت رسید که ۶ درصد بیشتر  سال قبل بود.

گرمای بیش از حد و بارگذاری بیش از حد می تواند منجر به حوادث شود، بنابراین وزارت نیرو در ازبکستان به طور دوره ای برای کاهش خطوط برق اقدام به قطع برق می کند.

پیش بینی ناامید کننده 

سال گذشته نیز دمای غیرعادی بالا در کشورهای آسیای مرکزی ثبت شد. کارشناسان هشدار دادند که میانگین دمای هوا در این منطقه هر سال افزایش خواهد یافت.

تیمور ادریسف، بوم شناس و مشاور ارشد سازمان محیط زیست زمین کوچک، می گوید: «از عبارت «موج گرما» معمولاً زمانی استفاده می شود که دما نزدیک به رکورد و بالاتر از حد متوسط ‌باشد.

اما به گفته وی، اکنون فقط بحث گرمای غیرعادی تابستان نیست.

ادریسوف می‌گوید: «به دلیل تغییرات آب و هوایی مداوم، امواج گرمای شدید بیشتر منتشر می‌شوند، شدیدتر می‌شوند و طولانی‌تر می‌شوند.»

زویا کرتوا اقلیم شناس و کارشناس جنبش زیست محیطی خاطرنشان می کند که پیامدهای تغییرات آب و هوایی جهانی بر طول تابستان و تعداد روزهای گرم تأثیر می گذارد.

«تعداد روزهای با دمای بالا در حال افزایش است. به طور فزاینده ای شاهد موج گرما هستیم، زمانی که دمای غیرعادی بالا برای چندین روز متوالی مشاهده می شود. طول مدت چنین امواجی بیشتر می شود و تعداد موارد نیز در حال افزایش است.

رومن واکولچوک، محقق تغییرات آب و هوایی و انرژی سبز در موسسه روابط بین الملل نروژ در مصاحبه با CABAR.asia می گوید آسیای مرکزی یکی از آسیب پذیرترین مناطق جهان در برابر تغییرات آب و هوایی است.

وی گفت:  سؤالات مهمتر این است که آیا دما به افزایش سالانه خود ادامه خواهد داد و با چه سرعتی. به طور کلی، اگر به سناریوی بدبینانه پایبند باشیم، پیش‌بینی ناامیدکننده است.»

پزشکان هشدار می دهند

اوکسانا گونچارووا، یک درمانگر از دوشنبه می‌گوید وقتی بدن انسان در معرض دمای بالای محیط قرار می‌گیرد، انتقال حرارت را افزایش می‌دهد تا تعادل حرارتی خود را حفظ کند. این به دلیل افزایش تعریق است. همچنین با ماندن طولانی مدت در شرایط گرم، دمای بدن افزایش می یابد، نبض تند می شود، فعالیت عملکردی دستگاه گوارش (GIT) کاهش می یابد و عملکرد طبیعی سیستم قلبی عروقی (CVS) بدتر می شود.

وی تصریح کرد: دمای بالا رگ‌های خونی را گشاد می‌کند، که فشار را افزایش می‌دهد و منجر به بار بیش از حد قلب می‌شود.

گونچارووا می گوید: «بنابراین، افرادی که اضافه وزن یا دیابت دارند، خطر لخته شدن خون، تصلب شرایین و سایر عوارض را افزایش می دهند.

اگر سیستم تنظیم حرارت نتواند با بار گرمایی مقابله کند، گرمای بیش از حد رخ می دهد که می تواند منجر به تعدادی از عوارض شود. این موارد عبارتند از: گرمازدگی، سنکوپ گرما، بیماری تشنجی، بیماری نوشیدن، اختلالات عصبی، گرمازدگی.

مهروب دولتوف، متخصص قلب، توصیه می کند در هوای گرم از ورزش های سنگین خودداری کنید و از تغییرات ناگهانی دما بپرهیزید.