ایران؛ نیم قرن میزبانی از میلیون‌ها پناهجوی همسایه

از دیگر سو، به دنبال به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان پس از خروج «اشرف غنی»، رئیس‌جمهور متواری  این کشور، در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۴۰۰ آینده پر ابهامی را پیش روی افغانستان قرار داد و میلیونها تن از مردم این کشور را آواره کرد.

وضعیت کنونی افغانستان که میراث شوم اشغال ۲۰ ساله آمریکا و متحدان این کشور است، در حال حاضر بسیار نگران کننده است و برای جلوگیری از ادامه این وضعیت، تلاش همگانی برای ایجاد حکومتی فراگیر و متشکل از همه‌ی اقوام در افغانستان بیش از پیش ضروری به نظر می رسد.

اقدام جمهوری اسلامی در پناه دادن به مردم کشور دوست و همسایه شرقی خود در شرایط است که ایران از زمان پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل هشت سال جنگ تحمیلی و بلافاصله پس از آن، به دلیل فشارهای اقتصادی و سیاسی بی وقفه آمریکا و برخی هم پیمانانش، در جنگ اقتصادی تمام عیار به سر می برد و بدتر آن که در چنین شرایطی، نهادهای بین المللی مسئول تامین هزینه های لازم برای میزانی از پناهجویان، با بستن چشمان خود به روی خدماتی که ایران به پناهجویان می دهد، از جبران این هزینه ها برای ایران سر باز می زنند و به ارائه بسته های حمایت حداقلی بسنده می کنند. 

آمریکا و متحدانش که به بهانه جنگ علیه تروریست و سرنگونی طالبان در ۷ اکتبر ۲۰۰۱ میلادی برابر با ۱۵ مهر ۱۳۸۰ به افغانستان حمله کرد ، پس از  مدت ۲۰سال اشغالگری و جنگی بی حاصل که ثمره آن کشتار زنان و مردان بی دفاع و قدرت گرفتن دوباره طالبان در آن کشور بود، به یکباره طی عملیاتی دو روزه در  ۸ شهریور ۱۴۰۰ نظامیان خود را از خاک افغانستان خارج کرد..

حمایت ناکافی سازمان های جهانی از میزبانی ایران از پناهجویان

نگاهی به تاریخ نشان می‌دهد جمهوری اسلامی ایران در چهار دهه اخیر میزبان بزرگترین جامعه پناهندگان دنیا به خصوص شهروندان افغان بوده و حتی در دوران جنگ تحمیلی عراق و تحریم‌های ظالمانه دهه‌های اخیر هم حاضر به قطع ارائه خدمات به شهروندان افغانستان به کشورهمسایه شرقی خود نشد.

به استناد گزارشهای خبری، آمریکا و متحدانش که به مدت ۲۰سال افغانستان را به اشغال نظامی درآورد و همواره غیرنظامیان را به نام گروه های تروریست بمباران و قتل عام کردند، ناگهان با خروج ناگهانی این کشور واعمال تحریم ها و بستن کمک های مالی که این کشور به شدت بدان نیازمند است، این بار به گونه ای دیگر اما از نوع خاموش به کشتار خود در این کشور ادامه می دهند.

در میان کشورهای جهان؛ جمهوری اسلامی ایران در اقدامی بشردوستانه و برخلاف بسیاری از کشورهای مدعی حقوق بشر، پذیرای این مهاجران با آغوش باز شد.

وی در سخنانی گفت: «دولت ایران در ده ها سال گذشته به رغم مشکلات اقتصادی که با همه گیری ویروس کرونا رو به وخامت نیز گذاشته است با روی باز و بسیار سخاوتمندانه با پناهجویان افغان برخورد کرده است. اما با توجه به شرایط شکننده افغانستان ما باید اطمینان حاصل کنیم که پناهجویان افغان مورد حمایت و پشتیبانی باشند و نیازهایشان مرتفع شود.»

امیر عبداللهیان در ادامه از کمیساریا خواست بیش از گذشته در داخل افغانستان فعال شده و با امدادرسانی در داخل به کاهش پناهجویی از مبدا افغانستان کمک نماید.

بنابر اعلام «کمیته نجات بین المللی» (IRC) عوامل بین المللی همچون تحریم ها بر شدت بحران در افغانستان افزوده است؛ درهمین حال صلیب سرخ جهانی نیز ضمن هشدار دراین باره اعلام کرد جامعه جهانی درحالی به افغانستان پشت می کند که  این کشور در «پرتگاه فاجعه  ساخته بشر» قرار دارد.

به گزارش مجله خبری آسیای میانه، ۲۰ ژوئن، روز جهانی آوارگان و پناهندگان نامگذاری شده است؛ روزی که سازمان ملل متحد آن را در تکریم میلیون‌ها انسانی که به سبب جنگ و شرایط سخت اقتصادی، اجتماعی و امنیتی، از خانه و کاشانه خود آواره شده‌اند، نام نهاده است.

میزبانی ایران از میلیون‌ها پناهجو از افغانستان

نیروهای آیساف متشکل از کشورهای آمریکا، انگلیس، کانادا، استرالیا، نیوزیلند، آلمان، فرانسه، مجارستان، ایتالیا، اسپانیا، ترکیه، لهستان، پرتغال، رومانی، کرواسی، گرجستان، دانمارک، فنلاند، بلژیک، جمهوری چک، نروژ، بلغارستان، کره جنوبی، اسلواکی، آلبانی، جمهوری آذربایجان، اسلوونی، سنگاپور و السالوادور بود.

در همین مدت بیش از ۲۴۱ هزار تن در جنگ افغانستان جان خود را از دست داده اند.

به گزارش مجله خبری آسیای میانه، محمودی نماینده جمهوری اسلامی ایران در اجلاس کمیته اجرایی سالانه کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان در ژنو که با حضور مجازی ١١٩ کشور و کمیسر عالی پناهندگان ملل متحد برگزار شد، گفت: جمهوری اسلامی ایران با وجود مشکلات متعدد اقتصادی و اجتماعی ناشی از جنگ تحمیلی هشت ساله، تحریم‌های ناعادلانه و اقدامات قهرآمیز یک جانبه، تاکنون چندین برابر بیش از سهم منصفانه خود، در میزبانی و حمایت از پناهندگان مشارکت کرده و در طی بیش از ۴۰ سال همواره به نحو شایسته‌ای پذیرای خیل عظیمی از پناهندگان بوده  است.

نگاهی به تاریخ نشان می‌دهد ورود افغان‌ها به ایران در تاریخ معاصر در  چندین موج صورت گرفته است؛ از سده ۱۹ میلادی که ناآرامی‌های داخلی ده‌ها هزار نفر از مردم افغانستان را به سمت ایران روانه کرد تا هجوم سیاسی و سپس نظامی کمونیست‌ها به افغانستان که هم‌زمان شد با پیروزی انقلاب اسلامی و گشایش درهای ایران به روی آوارگان همسایه شرقی.

به گزارش پایگاه خبری «سی ان ان»، در حال حاضر بیش از یک میلیون کودک زیر پنج سال در افغانستان در معرض خطر مرگ ناشی از سوءتغذیه و گرسنگی قرار دارند. همچنین نهادهای بین المللی نسبت به بروز فاجعه انسانی در افغانستان هشدار می دهند.

برپایه این گزارش، دست کم ۲ هزار و ۴۴۲ هزار نظامی آمریکایی نیز در این جنگ جان باخته‌اند.

افغانستان از سال ۱۹۷۹ میلادی و بعد از درگیری نظامی با اتحاد جماهیر شوروی سابق تا کنون، درگیر جنگ و ناآرامی بوده و این شرایط ، خسارات و ضربات فراوانی بر اقتصاد و اشتغال و اوضاع اجتماعی و سیاسی و امنیتی این کشور وارد کرده است. بدنبال جنگ شوروی، روند خروج پناهجویان از افغانستان به کشورهای مختلف به ویژه ایران و افغانستان آغاز شد و تا امروز نه تنها ادامه داشته بلکه از سال ۲۰۰۱ که آمریکا و متحدان ناتویی آن به بهانه بازگرداندن امنیت به افغانستان و کنار زدن حکومت وقت(دوره نخست حکومت طالبان) به این کشور لشگرکشی کردند، سیل پناهجویان افغان به دیگر کشورها به ویژه به سمت ایران به دلیل تشدید ناآرام و ناامنی و خراب تر شدن اوضاع اقتصادی در این کشور، افزایش یافت.

به گزارش پایگاه خبری وزارت خارجه ایران، «حسین امیر عبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران در آذرماه ۱۴۰۰، در دیدار با «فیلیپو گرندی» کمیسر عالی پناهندگان، خدمات کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در خصوص آوارگان افغان را قابل تقدیر اما با توجه به حجم بحران آوارگان بسیار ناکافی خواند و افزود: بحران سیل آوارگان افغان به سمت مرزهای همسایه بطور فراینده‌ای بالاست و حجم کمک های بین المللی بسیار ناچیز است.

مساله پناهجویان افغانستان به حدی بغرنج است که به بحث اصلی روز جهانی پناهجویان تبدیل شده است اما نهادهای بین المللی و دولت های مدعی دفاع از حقوق پناهجویان، بجای عمل به وعده های خود، بیشتر به فکر ژست های جدیدی برای تکرار شعارهای انسان دوستانه هستند.

این گزارش همچنین شمار نیروهای کشته شده سازمان پیمان آتلانتیک شمالی در جنگ افغانستان را هزار و ۱۴۴ تن اعلام کرده است.

اکنون زمان آن است، جامعه جهانی که تنها به ابراز نگرانی بسنده می کند برای حل مشکلات مردم افغانستان و مقابله با بحران انسانی در این کشور، تصمیمی جدی اتخاذ کند و با اعطای کمک‌های بشر دوستانه، مرهمی بر زخم مردم مظلوم افغانستان بگذارد.